Mohammadifar Yaghoub

سنگ در معماري يك عنصر مهم و لاينفك مي باشد كه به دليل استحكام و مقاوت بالا از ديرباز مورد استفاده بشر قرار گرفته است. استفاده از سنگ تراشيده در معماري ايران به هزاره اول ق.م بر مي گردد، با روي كار آمدن هخامنشيان، پديده تازه اي كه با گسترش فرمانروايي پارس ها روي مي دهد، همكاري هنرمندان مختلف از سرزمين هاي گوناگون در كار ساختمان سازي است. در اين دوره از معادن سيوند، مجدآباد، گيسكان، راه دار، ابالوردي، خورزنه و سرپنيران استفاده شده است. هدف از اين پژوهش شناسايي انواع شيوه هاي استخراج و ابزار هاي بكار برده شده در معادن سنگ مورد استفاده در دوره هخامنشي و همچنين معرفي ابزار و مراحل چند گانه پردازش سنگ مي باشد. برداشت از معادن به سه روش اصلي اهرم زدن، تقسيم كردن و كانال سازي تقسيم مي شود كه هر يك داراي زير مجموعه هاي كوچك تر هستند. ابزار هاي مورد استفاده شامل اهرم(ديلم)، چكش هاي رتوش دو طرفه، اسكنه هاي مسطح در سايز بزرگ، چكش ها، انواع گوه هاي چوبي و فلزي و تيغه هاي فلزي(اره سنگ بري) مي باشد. از ابتداي شروع برداشت بلوك هاي سنگي تا رسيدن به فرجام كار، شش مرحله پردازش صورت مي گيرد كه در هر بخش هنرمند سنگ تراش با نزديك شدن به مراحل انتهايي از ابزار هايي با دقت و ظرافت بيشتر بهره مي گيرد. ابزار هاي پرداخت نيز شامل قلم ها، شانه هاي سنگ تراشي، اسكنه هاي منحني در انواع سايز از درشت تا ظريف، چكش هاي روتوش دندانه دار، چكش چوبي و ساينده هايي مانند سنگ دوار، ماسه، سرب و پوست كوسه مي باشد. در پايان به مطالعه تاثيراتي كه ملل ديگر در زمينه استخراج، آماده سازي، پردازش سنگ بر معماري سنگي هخامنشي مي گذارند پرداخته شده است. در انتها بايد اشاره كرد كه با وجود غناي منابع سنگي در سرزمين ايران، به علل مختلفي از جمله سازگاري بيشتر خشت و آجر با محيط جغرافيايي، معماري سنگ تراشيده در دوره هاي بعد از هخامنشي عموميت چنداني نيافت.

در دوره ساساني به ساخت و تكميل شهرها بسيار اهميت داده شده است. كه يكي ازاين شهرها ريشهر (ريواردشير) ناميده مي شده و به دست اردشيرساساني بنيادنهاده شده است ويكي ازمهم ترين بندرنظامي وبازرگاني در عهداو به شمارمي رفته است كه متاسفانه پس ازفتح آن توسط مسلمانان روبه افول مي رود. از بررسي و كاوش هاي باستان شناسي در اين شهر منسوب به دوره ساساني درسال هاي گذشته آثار مختلفي ازجمله آثارمعماري، سفال، سكه و... از دوره هاي مختلف بدست آمده است كه مي توانند تأييدكننده اطلاعات تاريخي باشند. هدف اصلي اين پايان نامه بررسي تاريخ و كاركرد ريشهر درزمان ساساني، بررسي صحت اطلاعات تاريخي متناقضي كه دررابطه با مكان اين شهر وجوددارد وهمچنين تطابق داده هاي تاريخي وباستان شناسي مرتبط با اين شهرساساني است. دليل اصلي انتخاب اين موضوع اين بود كه ريشهر به عنوان شهري با تاريخ كهن و نقش مهم درتجارت و حتي آموزش دردوره ساساني ازاهميت زيادي برخورداربوده ولي تا به حال پژوهش منسجم وكاملي در موردآن خصوصاً ازلحاظ باستان شناسي صورت نگرفته و درمنابع تاريخي نيز تناقضاتي درمورد محل آن ديده مي شود ازاين رو يك پژوهش كامل درمورد اين شهر لازم بود. طي مطالعه منابع و كتب متعدد ازجمله نوشته هاي جغرافيانويسان متعددي چون فسايي، لسترنج، شوارتز ومحققان متخصص درمنطقه چون رائين، مصطفوي، اقتداري و توفيقيان و محدود افرادي كه در اين محوطه بررسي وكاوش انجام داده اند ازجمله پزار وعطائي كه نظرات متفاوتي درمورد منطقه داشته اند پرسش هايي در مورد اينكه 1_ با استناد به متون تاريخي و يافته هاي باستان شناختي ريشهر (ريو ـ اردشير) ساساني امروزه با كدام مكان مطابقت دارد؟ 2_ ريشهر (ريو ـ اردشير) چه نقش و اهميتي در كرانه ها و پس كرانه هاي خليج فارس در دوره ساساني داشته است؟ درذهنم ايجادشد كه اين پروژه درصدد پاسخ دادن به آنهاست. فرضيه هاي اوليه بر اين اساس بودندكه ريشهر با منطقه اي در نزديك بوشهر امروزي قابل مطابقت باشد و اين شهر دركرانه هاي خليج فارس به عنوان يك بندر تجاري-ارتباطي نقش پر رنگي داشته وازنظر آموزشي نيز پراهميت بوده است. اين پژوهش ماهيت بنيادي دارد و رويكرد آن تاريخي ـ تحليلي است. همچنين اين پژوهش با استفاده ازبررسي هاي ميداني ومطالعه كتابخانه اي انجام گرفته است و درطي چندمرحله بر اساس فرضيه ها و يافته هاي بدست آمده تجزيه وتحل

اين تك نگار به بررسي يافته هاي عصر آهن 3 در دشت فامنين مي پردازد. اين دوران كه در بر دارنده دوره ماد است اهميت ويژه اي در اين منطقه دارد.

دهلران در استان ايلام در امتداد جغرافيايي دشت خوزستان واقع است. اغلب مطالعات در اين محل از دوران پيش از تاريخ است. در سالهاي اخير كاوش در تپه گاران شواهدي از دوران سلوكي و اشكاني نمايان شد. اين پژوهش بازتاب داده هاي سفالي اين محوطه است.

اين تك نگار در موضوع بررسي محوطه باستاني تپه امامزاده روستاي چنار اسد آباد است. داده هاي سفالي اغلب مربوط به دوره اشكاني هستند.

بررسي باستان شناختي محوطه باستاني تنب گوه و ارتباطات فرهنگي آن با محوطه هاي پيراموني با استناد بر يافته هاي سفالي

منطقه غرب كشور ايران از ادوار پيش از تاريخ تا دورهتاريخي مورد توجه اقوام مختلف بوده است اين منطقه از لحاظ زيست محيطي شامل دشتهاي حاصل خيز و مناطق كوهستاني مي باشد كه قسمت زيادي از آن را در رشته كوههاي زاگرس تشكيل داده اند غرب ايران به دليل همين ويژگي طبيعي و وجود معادن زياد...

حكومت اشكاني ازجمله حكومتهي متعدد و پرفراز و نشيب تاريخ ايران است كه هنوز مجهولات زيادي درباره فرهنگ ومنش آنها وجود دارد يكي از مجهولات وضعيت مذهبي خاندان اشكاني مي باشد محققين اظهار نظرهاي متفاوتي درباره آن كرده اند ........

دشت علامرودشت لامرد در فارس بخشي از مناطق پس كرانه اي شمال خليج فارس از مناطق تقريباناشناخته در باستان شناسي ايران است .دشت علامرودشت به دليل نوع خاك ماروني و آهكي......

دشت چمچمال يكي از دشت هاي حاصلخيز رسوبي منطقه زاگرس مي باشد كه در آن رودخانه ي دينور آب اشاره كرد...