مجید حیدری دلگرم

معماران همواره در پی دست یابی به معماری پاسخگو به نیازهای انسان به-خصوص نیازهای روانی او بوده اند. بسیاری از محققان و پژوهشگران معتقدند نمونه های معماری سنتی در پاسخ به نیازهای انسان موفق تر از معماری مدرن عمل کرده است. عدم توفیق معماری معاصر در جلب رضایت مخاطب انگیزه آغاز این پژوهش بوده است. هدف از انجام این پژوهش درک نمونه های اولیه مواجهه بصری با معماری در ذهن مخاطب و همچنین ارزیابی و مقایسه ی واکنش های خودآگاه و ناخودآگاه مخاطب نسبت به بناهای سنتی و مدرن معماری ایرانی با استفاده از سیستم ردیابی چشم و پرسشنامه می باشد. این درک به طراحان و معماران در درک بهترمخاطب خود کمک می کند. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش ترکیبی از روش های توصیفی_همبستگی ، علی- مقایسه ای، مطالعه نمونه موردی و روش آمار استنباطی می باشد. جامعه آماری تحقیق بسته به شرایط موجود و نمونه گیری به صورت تصادفی ساده است. در این پژوهش به بررسی و مقایسه 18 بنای سنتی و مدرن معماری ایرانی پرداخته ایم. آزمایش مذکور بر روی 22 آزمودنی انجام شد. مغز در 3 تا 5 ثانیه اول مواجهه درحالت ناخودآگاه قرار دارد و اطلاعات بصری به ناخودآگاه انسان می روند و ناخودآگاه در این زمان واکنش نشان می دهد. از افراد خواسته شد تا به تصاویری که نمایش داده می شود نگاه کنند. هر اسلاید شامل یک عکس از بنای سنتی و یک عکس از بنای مدرن که از یک گونه بودند بود که درکنار هم و به صورت افقی قرارگرفتند. مدت زمان نمایش هر اسلاید حاوی دو عکس 4 ثانیه درنظر گرفته شد. بعد از هر اسلاید حاوی دو عکس یک اسلاید مشکی به مدت 3 ثانیه نمایش داده شد و این روند تکرار گردید. نتایج آماری و نقشه های حرارتی به دست آمده تحلیل و مقایسه شد. با توجه به نتایج مشخص شده است که افراد چه ناخودآگاه و چه خودآگاه به بناهای سنتی بیشتر از بناهای مدرن جذب می شوند.
خلاصه پایان نامه

اهمیت محرمیت در زندگی ایرانیان را میتوان از معماری دورههای مختلف این سرزمین دریافت. روشهای مختلف ایجاد محرمیت در بناهایی با کاربریهای مختلف از جمله بناهای بزرگ و عمومی تا خانههای مسکونی گسترده شدهاند و سازندگان این بناها با به کارگیری عناصری، به هدفشان رسیدهاند. این عناصرگاه با کالبد بنا یکی شده و گاه عنصری الحاقی به بنا بوده است. دربرخی از موارد این عناصر کل معماری را میساختند. این عناصر در بسیاری موارد سبک و از جنسهای پارچه و چوب بودهاند. تغییرات آب و هوایی و حوادث به وجود آمده بخش زیادی از آنها را تخریب و نابود کرده است. به همین سبب دراین پژوهش، این عناصر ابتدا از روی نگارهها شناسایی شدهاند و سپس مورد تحلیل و بررسی قرارگرفتهاند. تحقیق به روش توصیفی تاریخی پیش رفته و اطالعات از منابع کتابخانهای جمعآوری شدهاند. برای امکان مقایسه، نمونهها ابتدا به یک دوره تاریخی با تعداد کافی آثار نگارگری )صفوی( محدود شدند و از میان آنها بر اساس موضوع و بر اساس وجود فضای قابل تشخیص معماری )داخل بنا( فضای باز )بیرون از حیاط( فضای نیمه باز )داخل حیاط( همچنین تنوع در جزئیات عناصر، انتخاب شدند به طوری که نمونههای انتخاب شده نماینده انواع مشابه خود نیز باشند.
خلاصه پایان نامه

تزیین همواره عنصری اساسی در معماری ایران بوده است که در برخورد با تحوالت فرهنگی صورتهای جدیدی به خود گرفته است. پژوهشهای بسیاری درباره معماری ایران بعد از فرآیند مدرن شدن صورت گرفته است. با توجه به این مسئله که تزیینات همواره در معماری حضور داشتهاند، لذا تزیینات در معماری ایران عنصری جداییناپذیر بوده است. در این میان پژوهشی مبتنی به بررسی ارتباط بین تزیینات بناها با تحوالت فرهنگی و تعیین وضعیت این تزیینات و ویژگیهای آنها بعد از فرآیند مدرن شدن صورت نگرفته است. هدف این پژوهش بررسی تحوالت فرهنگی و تاثیرپذیری تزیینات از آنها میباشد. همچنین دستیابی به این موضوع که تزیینات در خالل تحوالت فرهنگی صورت گرفته به چه شکلی درآمدهاند. از آنجا که اثرگذاری فرهنگ بر انسانها موضوعی آشکار میباشد، جهت بررسی تحوالت فرهنگی ذکر شده و اثرگذاری آنها بر تزیینات نیازمند رجوع به مباحثی در حوزه انسان شناسی فرهنگی نیز میباشیم. پرسش اصلی این است که ارتباط تزیینات معماری ایران با لایههای عمیق فرهنگ ایرانی پس از دوره سنتی در چه وضعی قرار گرفت؟ همچنین پژوهش دارای پرسشهای فرعی دیگری میباشد همچون، تزیینات معماری ایران پس از مدرنیته از منظر فرهنگی دارای چه ویژگیهایی هستند؟ در دوره معاصر ایران با توجه به بافت اجتماعی چه نوع تزییناتی امکان حضور پیدا میکنند؟ گونههای مختلف تزیینات چقدر از تغییرات اجتماعی تاثیر گرفتهاند؟ برای پاسخ به این پرسشها از روش کیفی – توصیفی استفاده شده است. گردآوری دادهها، از مدارک متنی و تصویری که از منابع کتابخانهای و منابع بر بستر شبکه به دست میآیند انجام پذیرفته است. همچنین کالبد بناها نیز از منابع تحقیق است و بررسی تزیینات نمونههایی از بناهای معماری دوره مربوطه در پژوهش صورت میگیرد. نتایج این مطالعه نشان میدهد که تزیینات بناهای قاجاری به ویژه نقوش آنها عناصری دارند که با بستر جغرافیایی و فرهنگی ارتباط تنگاتنگی دارند. اگرچه در نگاه اول بهنظر میرسد که هنرمند قاجاری این تزیینات را بدون اینکه در پس آنها مفهومی باشد بهکار برده است اما هر یک دارای معنا و ارتباط با دیگر عناصر فرهنگی جامعه هستند و هنرمند در انتخاب و بهکارگیری نقوش و تزیینات سعی کرده باورهای مردم آن دوره و عوامل فرهنگی را حفظ کند.
خلاصه پایان نامه